ผบ.CENTCOM พบอดีตผู้บัญชาการอัลกออิดะห์ หนึ่งวันหลังครบรอบ 9/11

ความสัมพันธ์ลับระหว่างวอชิงตัน–อัลกออิดะห์ในซีเรีย เปิดเผยต่อสาธารณะหลังอาห์หมัด อัล-ชะเราะอ์ยึดอำนาจ

ดามัสกัส – เมื่อวันที่ 12 กันยายน ประธานาธิบดีซีเรียที่แต่งตั้งตนเอง อาห์หมัด อัล-ชะเราะอ์ ได้พบกับพลเรือเอกชาร์ลส์ แบรดลีย์ คูเปอร์ ผู้บัญชาการกองบัญชาการกลางสหรัฐฯ (CENTCOM) ที่ทำเนียบประชาชนในกรุงดามัสกัส เพื่อหารือด้านความมั่นคงและความร่วมมือระดับภูมิภาค ตามแถลงการณ์ของทำเนียบประธานาธิบดีซีเรีย โดยมีทอม บาร์รัค ผู้แทนพิเศษสหรัฐฯ ประจำซีเรีย เข้าร่วมด้วย

แถลงการณ์ระบุว่า การพบปะดังกล่าวมุ่งเน้นความร่วมมือทั้งการเมืองและการทหาร “เพื่อผลประโยชน์ร่วมกันและการสร้างเสถียรภาพในซีเรียและภูมิภาค”

การประชุมนี้เกิดขึ้นเพียงหนึ่งวันหลังครบรอบ 24 ปี เหตุวินาศกรรม 11 กันยายน 2001 ซึ่งรัฐบาลสหรัฐฯ กล่าวโทษอัลกออิดะห์ว่าเป็นผู้โจมตีจนทำให้ตึกเวิลด์เทรดเซ็นเตอร์พังถล่มและก่อให้มีผู้เสียชีวิตกว่า 3,000 คน

แถลงการณ์จากฝั่งอัล-ชะเราะอ์ย้ำว่า บรรยากาศการเจรจาเป็นไปในเชิงบวกและสะท้อน “ความมุ่งมั่นร่วมกันในการเสริมสร้างความเป็นหุ้นส่วนเชิงยุทธศาสตร์ และขยายช่องทางการสื่อสารระหว่างดามัสกัสกับวอชิงตันในทุกระดับ”

ก่อนหน้านี้ เมื่อวันที่ 13 พฤษภาคม ประธานาธิบดีโดนัลด์ ทรัมป์ ได้พบอัล-ชะเราะอ์ที่กรุงริยาด ประเทศซาอุดีอาระเบีย โดยประกาศยกเลิกมาตรการคว่ำบาตรซีเรีย ชื่นชมผู้นำใหม่ และย้ำถึง “ความจำเป็น” ที่ซีเรียต้องเดินหน้าเข้าสู่กระบวนการปรับความสัมพันธ์กับอิสราเอล

เส้นทางจากญิฮาดิสต์สู่ทำเนียบประธานาธิบดี

อัล-ชะเราะอ์ ซึ่งเคยใช้ชื่อในสงครามว่า อบู มุฮัมหมัด อัล-โจลานี เริ่มเป็นที่รู้จักในอิรัก หลังส่งมือระเบิดพลีชีพโจมตีทหารสหรัฐฯ และพลเรือนชีอะห์หลังการบุกอิรักปี 2003 ต่อมาเขาถูกจับขังในเรือนจำบักกะห์ที่บาสราซึ่งสหรัฐฯ ดูแล แต่ก็ได้รับการปล่อยตัวและกลายเป็นผู้นำ “รัฐอิสลาม” ในเมืองโมซูล

ในปี 2011 เขาเดินทางเข้าสู่ซีเรียภายใต้คำสั่งตรงจากอบู บักร อัล-บักดาดี ผู้ก่อตั้งไอซิส และจัดตั้ง ญับฮัต อัล-นุสรอ สาขาอัลกออิดะห์ในซีเรีย สหรัฐฯ อิสราเอล และสหราชอาณาจักรได้ให้การสนับสนุนทั้งตัวเขาและกลุ่มนุสรอในปฏิบัติการโค่นล้มอดีตประธานาธิบดีบาชาร์ อัล-อัสซาด โดย CIA ใช้งบกว่า 1 พันล้านดอลลาร์ต่อปีภายใต้แผน Timber Sycamore เพื่อส่งอาวุธเข้าสู่ซีเรียให้กลุ่มติดอาวุธสายซะละฟีย์

ในเวลาต่อมา กลุ่มนุสรอเปลี่ยนชื่อเป็น ฮายัต ตะห์รีร อัล-ชาม (HTS) และก้าวขึ้นครองกรุงดามัสกัสได้สำเร็จในเดือนธันวาคม 2024

อาชญากรรมภายใต้การปกครองใหม่

กองกำลังภักดีต่ออัล-ชะเราะอ์ถูกกล่าวหาว่าก่อเหตุสังหารหมู่พลเรือนนิกายอะลาวีในพื้นที่ชายฝั่งเมื่อเดือนมีนาคม และต่อมาในเดือนกรกฎาคมก็สังหารหมู่ชาวดรูซในจังหวัดสุเวดา เหตุการณ์เหล่านี้ยิ่งตอกย้ำคำถามถึงความชอบธรรมของการจับมือระหว่างสหรัฐฯ และผู้นำที่มีอดีตผูกพันกับอัลกออิดะห์.