คำกล่าวอ้าง “แสดงความรับผิดชอบ” ของไอซิสต่อเหตุก่อการร้าย หมายความว่าอย่างไร?

โดยภาพรวมแล้ว กลุ่มก่อการร้ายไอซิสจะประกาศอย่างเป็นทางการถึงการโจมตีภายในหนึ่งวันที่มีเหตุโจมตีเกิดขึ้น  ถึงแม้นว่า บางครั้งอาจเป็นไปได้ว่าต้องใช้เวลาที่ยาวนานกว่านี้ในการประกาศรับผิดชอบและยอมรับการกระทำ

นี่คือประโยคง่ายๆที่มักจะใช้กันอย่างทั่วไปในบรรดาผู้ก่อการร้ายไอซิสในช่วงเวลาเฉพาะเจาะจงหลังเกิดเหตุการก่อการร้าย – “กลุ่มขบวนการไอซิสขออ้างความรับผิดชอบไปยังการโจมตีในครั้งนี้” – แต่ทว่า จากประโยคดังกล่าว ทำให้เกิดคำถามขึ้นมาต่างๆอย่างมากมาย เช่น คำกล่าวอ้างนี้มันเป็นคำอ้างที่เลื่อนลอยหรือไม่? และถ้าหากว่าเป็นจริง ความหมายของ “การอ้างความรับผิดชอบ” คืออะไร?

นักวิชาการที่ทำการศึกษาค้นคว้าเกี่ยวกับกลุ่มก่อการร้ายไอซิสอย่างใกล้ชิด  ออกมาให้ทัศนะว่า ในขณะที่เกิดการโจมตีต่างๆ ในตะวันตก กลุ่มขบวนการไอซิสก็จะเปิดเผยถึงคำกล่าวอ้างของตนเพื่อแสดงความรับผิดชอบต่อเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น ทั้งนี้หมายความว่า มันมีความสัมพันธ์อยู่ระหว่างการโจมตีและกลุ่มไอซิส และการโจมตีครั้งนี้เป็นไปได้ว่าเกิดจากการวางแผนและเตรียมการของกลุ่มไอซิสเอง หรือว่าอาจจะเกิดมาจากกลุ่มบุคคล กลุ่มหนึ่ง ที่ได้รับแรงบันดาลใจมาจากการโฆษณาชวนเชื่อของไอซิส  ดังนั้นเราจะมาทำการวิเคราะห์ถึงประโยคสั้นๆนี้ว่ามันหมายความว่าอย่างไร ?

กลุ่มก่อการร้ายไอซิสได้ทำการแอบอ้างสิ่งนี้ได้อย่างไร? พวกเขาได้ทำการเผยแพร่ที่ไหน? แล้วเราจะเข้าใจได้อย่างไรว่าในความเป็นจริงแล้ว กลุ่มไอซิสเป็นผู้พูด และพูดคำนี้จริงๆ?

ไอซิสได้อ้างตนว่าเป็นรัฐอิสลาม มีสำนักข่าวของตนเองชื่อ “สำนักข่าวอะอ์ม๊าก” ตามคำพูดของ นายโทมัส แจ็คคลิน บรรณาธิการอาวุโสของวารสาร Long war  ว่า สำนักข่าวนี้ได้อ้างว่าพวกเขา “กระทำโดยเอกเทศ” แต่ทว่าความจริงแล้วเป็นเพียงแค่ปีกหนึ่งของโฆษณาชวนเชื่อของไอซิสเพียงเท่านั้น บทความของสำนักข่าวอะอ์ม๊ากได้เผยแพร่ในเครือข่ายสังคมออนไลน์ สถานีโทรทัศน์และเว็บไซต์ต่างๆ สำนักข่าวนี้มีอยู่ในอินเตอร์เน็ตต่างๆ ด้วยเหตุผลเช่นนี้ส่วนใหญ่จึงถูกปิดลง

เพราะฉะนั้นแล้ว หนึ่งในหนทางผูกเรื่องราวของการโจมตีของกลุ่มไอซิสและการออกมายอมรับถึงปฏิบัติการต่างๆนั้น สามารถอ้างอิงได้ไปถึงแหล่งข่าวอะอ์ม๊ากของรัฐอิสลามไอซิส และยังมีช่องทางที่ชี้ตรงที่ยังไม่เป็นที่รู้จักสักเท่าไหร่ ในแถลงการณ์ฉบับหนึ่ง ไอซิสออกมายอมรับว่า เป็นผู้อยู่เบื้องหลังเหตุการณ์โดยปราศจากสื่อกลาง

Rita Katz ผู้อำนวยการด้านข้อมูลของเว็ปไซต์ ได้กล่าวเกี่ยวกับเรื่องนี้เอาไว้ว่า “Media Publishing Foundation คือช่องอย่างเป็นทางการของกลุ่มไอซิสที่จะเผยแพร่ข้อความหรือสาส์นโดยตรงของไอซิส เมื่อคำกล่าวอ้างออกมาจากช่องสถานีนี้ มันเป็นสัญลักษณ์ที่แท้จริงในการแสดงบทบาทของไอซิสที่อยู่ในเงื้อมมือของพวกเขา ”

Rita Katz ได้กล่าวอีกว่า เมื่อไม่นานหลังจากการโจมตีที่แมนเชสเตอร์ในวันจันทร์ เขาได้เห็นคลื่นมหาชนคนสนับสนุนกลุ่มไอซิสเป็นจำนวนมาก ซึ่งสิ่งนี้แสดงให้เห็นว่ามันคือสัญญานที่แข็งแกร่ง และเป็นการชี้ชัดว่า เบื้องหลังของเหตุการณ์ระเบิดในครั้งนี้ก็คือกลุ่มไอซิสนั่นเอง และเป็นไปตามคาดหมาย ถัดจากนั้นหนึ่งวัน (ในวันอังคารหลังจากเหตุการณ์) กลุ่มไอซิสก็ได้ออกแถลงการณ์ยอมรับถึงการโจมนี้ครั้งนี้  สำนักข่าวอะอ์ม๊าก ก็เช่นกัน ไม่นานภายหลังจากเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นได้อธิบายต่อถึงเหตุการณ์นั้นอย่างต่อเนื่อง

ผู้สื่อข่าวเชื่อว่า เมื่อแถลงการณ์เหล่านี้ถูกแพร่ออกมา  สามารถนำไปโยงได้อย่างมั่นใจถึงแผนการของไอซิส  เพราะว่ากลุ่มหัวรุนแรงต่างๆในการนำเสนอถึงข้อความ(แถลงการณ์)ของตนเองจะแสดงพฤติกรรมที่ใส่ใจเป็นอย่างมาก  และจะควบคุมเครือข่ายต่างๆของตนเอง นอกเหนือจากนั้น กลุ่มไอซิสสามารถที่จะเข้าถึงสถานีวิทยุและเครือข่ายสังคมที่กำลังเป็นที่แพร่หลายในยุคปัจจุบันด้วยเช่นกัน ดังนั้นแล้วจึงมีหลายวิธีในการแสดงบทบาทของตนเอง และเป็นไปไม่ได้ที่ว่าประเด็นนี้จะเป็นเสมือนการประกาศจุดยืนอย่างไม่เป็นทางการ

เป็นไปได้หรือไม่ว่า จนถึงขณะนี้ การออกมายอมรับการโจมตีของกลุ่มไอซิส  เมื่อพิสูจน์หลักฐานภายหลังแล้ว ปรากฏว่าไม่ได้มีส่วนเกี่ยวข้องใดๆกับพวกเขาเลย ?

Katz เชื่อว่า “จนถึงตอนนี้เรายังไม่พบถึงการโกหกในเรื่องนี้เลย ถึงแม้ว่าสื่อของพวกเขาจะถูกเฝ้าสังเกตและติดตามอยู่ตลอดเวลา อย่างไรก็ตามมันค้านกับข้อเท็จจริง ซึ่งพวกเขาคือองค์กรก่อการร้ายที่พยายามนำเสนอข่าวที่ถูกต้องให้กับบรรดาผู้สนับสนุนพวกเขา”

Jasklyn ได้กล่าวว่า “ไม่สามารถพบตัวอย่างที่ชัดเจนจากการโกหกของกลุ่มไอซิสในสหรัฐอเมริกาและประเทศยุโรปตะวันตก ถึงแม้นว่าจะมีคำพูดที่เกินจริงอยู่ ตัวอย่างเช่น จำนวนผู้ได้รับบาดเจ็บและล้มตายในเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น  เพราะฉะนั้นแล้วเมื่อมีการอ้างถึงผู้อยู่เบื้องหลังจากกลุ่มไอซิสแล้ว สามารถพิจารณาได้ว่ามันเป็นเรื่องจริง” ยกตัวอย่างเรื่อง การไม่อธิบายถึงระเบิดฆ่าตัวตายในคอนเสิร์ตที่เมืองแมนแชสเตอร์ แต่นำเสนอชื่อผู้ได้รับบาดเจ็บและเสียชีวิตเกินกว่าจำนวนของความเป็นจริง

 “การรับผิดชอบ” สำหรับการโจมตีนั้นหมายความว่าอย่างไร? กลุ่มดาอิชได้พิจารณาถึงความแตกต่างระหว่างการโจมตีแบบมีแรงบันดาลใจกับการไตร่ตรองไว้ก่อนหรือไม่?

Jasklyn ได้กล่าวว่า “กลุ่มไอซิสจะให้เงินแก่ (ทหารของรัฐกำมะลอ) สำหรับการโจมตี นอกเหนือจากประเด็นนี้แล้ว บางกลุ่มทำโดยปราศจากการคำนึงถึงสิ่งนี้เพื่อทำงานให้กับไอซิส หรือ บางกลุ่มเป็นเพียงการแอบอ้างชื่อของกลุ่มนี้ขึ้นมา เพื่อหาข้ออ้างในการเข่นฆ่าคนบริสุทธิ์”

เขาได้เปิดเผยต่ออีกว่า “บางกลุ่มได้ผ่านการฝึกอบรมทักษะการลอบวางระเบิดจากไอซิส กลุ่มแกนนำไอซิสในเมืองร็อกเกาะฮฺยังได้ติดต่อกับกลุ่มที่ยังไม่ได้รับการฝึกฝนในยุโรปอีกด้วย และนอกจากนี้แล้วยังมีการโจมตีต่างๆ โดยกลุ่มที่ถูกรู้จักในนามหมาป่าผู้โดดเดี่ยว ในปฏิบัติการนั้นด้วย กลุ่มเหล่านี้ได้ปฏิบัติงานเป็นเอกเทศซึ่งได้รับแรงบันดาลใจจากกลุ่มไอซิสนั่นเอง”

Jasklyn กล่าวว่า “คุณสามารถที่จะพบเจอกับกลุ่มบุคคลที่ไม่มีความเกี่ยวข้องใดๆกับกลุ่มไอซิสเลยแม้แต่น้อย ซึ่งอย่างน้อยเรื่องนี้เราค่อนข้างจะมั่นใจได้ บางส่วนได้รับแรงบันดาลใจจากกลุ่มไอซิส ซึ่งในความเป็นจริงไม่ได้มาจากพวกนั้นโดยตรงแต่อย่างใด” ผู้ร้ายที่ทำการโจมตีและกราดยิงใส่ผู้คนจำนวนมากในซานเบอร์นาดิโน แคลิฟอร์เนีย ก็ได้รับแรงบันดาลใจจากกลุ่มไอซิสเช่นกัน แต่ทว่าไม่ได้เกี่ยวข้องกับกลุ่มนี้โดยตรงแต่อย่างใด ซึ่งกลุ่มไอซิสเองก็พอใจที่จะประกาศว่านี่คือแผนการที่ถูกจัดเตรียมเอาไว้แล้ว

กลุ่มไอซิสมักจะออกมาประกาศความรับผิดชอบเมื่อไหร่ ?

กลุ่มไอซิสโดยส่วนใหญ่แล้วจะประกาศภายในหนึ่งวัน ถึงแม้ว่าจะมีบางครั้งที่จะใช้เวลานานหลายวันเพื่อยืนยันในสิ่งนี้  ถ้าหากกลุ่มไอซิสออกมาแถลงการณ์ทันทีหลังจากเกิดเหตุการณ์เพียงไม่นาน และถ้าหากมีการบันทึกวิดีโอโดยผู้ก่ออาชญากรรม และถ้าหากกลุ่มนี้ได้จัดฉากถึงชื่อของผู้โจมตีและรายละเอียดอื่นๆ ส่วนใหญ่แล้วการกระทำในทำนองนี้นั้น กลุ่มไอซิสได้วางแผนเอาไว้อย่างแยบยลมาแล้ว

ในทางตรงกันข้ามอีกเช่นกัน หากการประกาศนั้นล่าช้ากว่าปกติ ถ้าหากไม่มีรายละเอียดมากมายนักในเรื่องนี้  และถ้าหาก ว่าข่าวออกมาจากเพียงสำนักข่าวอะอ์ม๊าก และไม่ได้ประกาศโดยตรงจากกลุ่มไอซิสเอง สามารถที่จะสันนิฐานได้ว่าก่อนหน้านี้นั่นกลุ่มดาอิชเองก็ไม่ทราบข่าวการโจมตีนี้

กลุ่มไอซิสได้แอบอ้างทุกๆการโจมตีใช่หรือ?

Jasklyn กล่าวว่า ไม่ ด้วยกับเหตุผลที่ยังไม่เป็นที่แน่ชัด กลุ่มไอซิสบางครั้งไม่ได้แอบอ้างถึงการโจมตีในขณะที่มีหลักฐานแน่นอนว่าเกี่ยวข้องโดยตรงกับไอซิส เพราะฉะนั้นหมายความว่า ถ้าหากไม่มีการออกมายอมรับผิดชอบของไอซิสแล้ว ไม่จำเป็นเสมอไปว่าการโจมตีจะเกิดมาจากการวางแผนของไอซิส หรือถูกประกาศมาจากกลุ่มไอซิส

การแอบอ้างที่ไม่ได้รับการยืนยัน หมายความว่าอย่างไร?

ไม่จำเป็นต้องอธิบายเลยว่า บรรดานักวิเคราะห์จะไม่ยอมรับทุกๆการออกมายอมรับผิดชอบของไอซิสโดยปราศจากการตรวจสอบและวิเคราะห์  Jasklyn กล่าวว่า “พวกเขาจะมองไปยังการแอบอ้างนี้และประโยคคำพูดของผู้ก่อการร้าย พวกเขาจะสืบค้นและพิจารณาความเกี่ยวข้องทางโลกออนไลน์กับไอซิส  และจะรวบรวมหลักฐานเกี่ยวกับผู้ที่มีอิทธิพลต่อไอซิส เพื่อค้นหาข้อเท็จจริงเกี่ยวกับการแอบอ้างนี้”

ส่วนใหญ่แล้วการค้นคว้าเรื่องการแอบอ้างของไอซิสนี้ เป็นไปอย่างต่อเนื่อง แต่การตรวจสอบค้นคว้านี้ถือเป็นสิ่งที่จำเป็น  เพราะมันช่วยกำหนดรูปแบบความสัมพันธ์และกรอบแนวคิดของไอซิส ด้วยเหตุนี้เองที่ส่วนใหญ่แล้ว เรื่องราวของการออกมายอมรับผิดชอบของไอซิสจึงมีการเปลี่ยนแปลง และเป็นไปได้ว่านี้มันเกิดมาจากขบวนการเคลื่อนไหวที่ได้รับแรงบันดาลใจจากการโจมตีของไอซิสเพียงเท่านั้น ไม่ได้มาจากไอซิสโดยตรง

Source: tasnimnews